در عصری که نگرانیهای زیستمحیطی در خط مقدم گفتمان جهانی قرار دارد، نمیتوان اهمیت معماری پایدار را نادیده گرفت. معماری سبز که به عنوان معماری پایدار نیز شناخته می شود، بر به حداقل رساندن اثرات منفی زیست محیطی ساختمان ها تاکید دارد و در عین حال به حداکثر رساندن کارایی و بهره وری تمرکز می کند. از استفاده از مصالح سازگار با محیط زیست تا طرحهای مرتبط با صرفهجویی در مصرف انرژی، معماری سبز را به یک جزء حیاتی از برنامهریزی و ساخت و ساز شهری معاصر تبدیل کرده است. در این مقاله به اصول، نوآوریها و تأثیرات معماری سبز میپردازیم و سفری کوتاه در دل تاریخچه آن خواهیم داشت.
ریشههای معماری سبز را میتوان در تمدنهای باستانی ردیابی کرد. باغ های معلق بابل، از این اولین نمونه های معماری سبز هستند. در زمان باستان، فرمانروایان، عناصر طبیعی را برای کنترل آب و هوا و یا زیبا ساختن کاخ های بزرگ، در ساختمانهای خود می گنجاندند. با این حال، مفهوم مدرن معماری سبز در اواسط قرن بیستم به عنوان پاسخی به افزایش آگاهی زیست محیطی و نگرانی در مورد مصرف انرژی ظهور کرد. در این دوران، معماران و طراحان، شروع به کار بر روی مفاهیمی مانند طراحی سبز، تهویه طبیعی و مصالح پایدار، برای کاهش ردپای اکولوژیکی ساختمان ها کردند.
یکی از اصول اساسی معماری سبز، بهره وری انرژی است. ساختمان ها، بخش قابل توجهی از مصرف جهانی انرژی و انتشار گازهای گلخانه ای را به خود اختصاص می دهند. ساختمانهای سبز با بهینهسازی عایق بندی ها، استفاده از وسایل خانگی کم مصرف، و بکارگیری منابع انرژی تجدیدپذیر مانند پنلهای خورشیدی و توربینهای بادی، میتوانند مصرف انرژی و انتشار کربن را بطور چشمگیری کاهش دهند.
اصل کلیدی دیگر در معماری سبز حفظ منابع است. معماری سبز بر استفاده از مواد بازیافتی، تجدیدپذیر و منابع محلی برای به حداقل رساندن ضایعات و کاهش اثرات زیست محیطی تاکید دارد. معماران در حال بررسی راههای نوآورانه برای گنجاندن مواد پایدار در طرحهای خود هستند و سازههایی را ایجاد میکنند که هم سازگار با محیط زیست باشند و هم زیبایی بصری ایجاد کنند.
طراحی، نقش مهمی در معماری سبز ایفا می کند و به طور قابل توجهی پایداری ساختمان را افزایش دهد. طراحی همسو با طبیعت، مانند جهات کلی ساختمان، نورگیری، تهویه طبیعی و مسیر بادهای غالب، باعث می شود بخشی از گرمایش، سرمایش و روشنایی فضا بدون تکیه بر سیستمهای مکانیکی تامین گردد.
به عنوان مثال، محل قرار گرفتن اصولی پنجره ها و نورگیرها، ورود نور طبیعی را به حداکثر می رسانند و با کاهش نیاز به نور مصنوعی، از مصرف انرژی نیز می کاهند. بام و دیوارهای سبز نه تنها بعنوان عایق صوت و گرما عمل میکنند بلکه کیفیت هوا محیط را نیز بهبود می بخشند.
بیشتر بخوانید: 7 نکته درباره خانه هوشمند
پیشرفت فناوری و گسترش نوآوری ها، معماری سبز را متحول کرده است و امکانات جدیدی را برای بهره وری انرژی و عملکرد زیست محیطی ارائه می دهد. سیستمهای خانه هوشمند، نمونه ای از فناوری هایی هستند که به کمک معماری سبز می آیند و با تجهیز ساختمان به حسگرها و اینترنت اشیا، مصرف انرژی را بهینه می کنند.
علاوه بر این، پیشرفتها در مصالح ساختمانی و تکنیکهای ساخت و ساز، دایره انتخاب را برای معماران و طراحان گسترش داده است. از سرامیک های لعاب کاری با کارایی بالا، گرفته تا محصولات چوبی بهبود یافته(مانند ترمووود)، همگی امکان ساخت بناهایی را فراهم میکنند که هم پایدار اند و هم از نظر زیباییشناختی خیره کننده اند.
1. بولیت سنتر، سیاتل، آمریکا
پروژههای متعددی در سراسر جهان پتانسیل معماری سبز را برای مقابله با چالشهای محیطی و در عین حال، برآورده کردن نیازهای ساکنان به نمایش میگذارد. یکی از این پروژه ها، بولیت سنتر(Bullitt center) است که در سیاتل، ایالت واشنگتن قرار دارد. این بنا به عنوان یکی از سبزترین ساختمان های تجاری در جهان شناخته می شود. مجموعه بولیت که برای برآورده کردن معیارهای سختگیرانه، چالش طراحی ساختمان زنده را عملی کرده است، امکاناتی مانند پنلهای خورشیدی، جمعآوری آب باران و تصفیه آب مصرفی بنا را دل خود قرار داده است.
2. بوسو ورتیکاله، میلان، ایتالیا
برجهای Bosco Verticale در میلان ایتالیا، یکی دیگر از نمونه های ادغام طبیعت در ساختمانهای مرتفع شهری است. این برجهای مسکونی با هزاران درخت و گیاه آراسته شدهاند و زیستگاهی برای پرندگان و حیوانات کوچک فراهم میکنند. این برج ها آلودگی هوا را کاهش میدهند و آب و هوای ریزاقلیم منطقه اطراف را نیز بهبود میبخشند.
3. باغ های خلیج، سنگاپور
در سنگاپور، مجموعه باغهای خلیج (Gardens by the Bay)، طراحی پایدار را در مقیاس بزرگ به نمایش میگذارند. این مجموعه با ساختارهای نمادین Supertree ، انرژی خورشیدی را مهار میکند و آب باران را جمعآوری می نماید. همچنین این مجموعه از تهویه و نور طبیعی استفاده میکند. باغ های خلیج به طور یکپارچه معماری را با طبیعت ترکیب کرده و یک واحد شهری با تنوع زیستی شکل می دهد.
معماری سبز نباید به تعداد معدودی ساختمان محدود گردد. چرا که در صورت گسترش این سبک از معماری، مزایای اجتماعی و محیطی گستردهتری خواهد داشت. معماری سبز با کاهش مصرف انرژی، حفظ منابع و کنترل تغییرات آب و هوایی، محیط پایدارتری را ایجاد می کند. معماری سبز علاوه بر صرفه جویی در مصرف انرژی و منابع، کیفیت زندگی ساکنان را نیز افزایش میدهد.
بیشتر بخوانید: معماری مدرن چیست؟
از سوی دیگر، معماری سبز، پتانسیل ایجاد نوآوری و رشد اقتصادی را دارد. زیرا تقاضا برای ساختمان های پایدار همچنان در حال افزایش است. دولت ها، شرکت ها و افراد به طور فزاینده ای اهمیت پایداری در محیط را تشخیص می دهند. از همین رو، سیاست ها، مشوق ها و گواهی هایی که شیوه های بنای سبز را ترویج می کنند، روز به روز افزایش پیدا می یابد.
با نگاهی رو به جلو، آینده معماری سبز نویدبخش پیشرفت های بیشتر در فناوری، طراحی و روش های ساخت و ساز است. از گسترش آسمانخراشهای کربن صفر گرفته تا توسعههای شهری احیاکننده، تاییدی بر اهمیت معماری پایدار است و نشان می دهد جوامع برای ایجاد ساختمانهایی که اثرات زیستمحیطی را به حداقل میرسانند، رغبت دارند.
معماری سبز نشان دهنده یک تغییر پارادایم در نحوه تصور، طراحی و ساخت ساختمان ها است. ساختمانهای سبز، با اولویت دادن به پایداری، انعطافپذیری و رفاه انسان، طرحی را برای ارتباط هماهنگتر بین ساختمان ها و جهان طبیعی ارائه میدهند. با توجه به اینکه، جهان با چالش های تغییر اقلیم و گسترش شهرنشینی روبرو است، پذیرش اصول معماری سبز و پایدار برای ایجاد آینده ای مطلوب برای نسل های آینده ضرورت دارد.
چالش هایی که در این مقاله در مورد محیط زیست و جوامع مطرح شد، یک موضوع جهانی است. گروه ساختمانی بهسو، در راستای همین چالش، معماری سبز و پایدار را بعنوان یکی از ارزش های اصلی خود در نظر گرفته است. ما در پروژه های خود، به موضوعات محیط زیستی اهمیت بالایی می دهیم چرا که می دانیم، محیط زیست بواسطه فعالیت های بی رویه انسان ها در خطر جدی قرار دارد. در این راستا، پروژه های خود را طوری طراحی و اجرا می کنیم که هماهنگی و تعامل مثبت با طبیعت و زیست بوم داشته باشد. در ادامه و با کلیک بر روی لینک های زیر می توانید برخی از پروژه های گروه ساختمانی بهسو را مشاهده کنید.